Specijalni rezervat prirode „Suva planina“

Upravljanje SRP „Suva planina“ ostvaruje se preko Šumskog gazdinstva „Niš“ iz Niša.

Deo područja Suve planine u jugoistočnoj Srbiji, stavljen je pod zaštitu kao Specijalni rezervat prirode „Suva planina“, I kategorije i kao područje je od međunarodnog i nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.

Specijalni rezervat prirode „Suva planina“ nalazi se na teritoriji opštine Niška Banja, Gadžin Han i Bela Palanka.

Prema Uredbi o proglašenju Specijalni rezervat prirode „Suva planina“ stavlja se pod zaštitu radi očuvanja bioloških, predeonih, geoloških i geomorfoloških vrednosti, izuzetnog faunističkog i florističkog diverziteta, odnosno velikog broja vrsta biljaka i životinja među kojima ima endemičnih, reliktnih, strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta, naročito 58 vrsta lišajeva, 1.244 taksona flore, 259 taksona insekata, 12 vrsta riba, 23 vrste vodozemaca i gmizavaca, 139 vrsta ptica i 26 vrsta sisara. Pored jedinstvenog živog sveta, na području Suve planine nalaze se objekti geološkog i kulturno-istorijskog nasleđa.

Položaj Suve planine je u središtu Balkanskog poluostrva, na granici između istočne i zapadne mezijske provincije. Razuđenost terena, nadmorska visina i istorijski razvoj flore i vegetacije, uticali su bitno na floristički i vegetacijski diverzitet Suve planine.

Na području Suve planine, registrovano je 58 vrsta lišajeva iz 39 rodova. Dosadašnja istraživanja pokazala su izuzetan diverzitet entomofaune Suve planine – 259 utvrđenih taksona, a u fauni dnevnih leptira 112 vrsta. Kao tipično planinsko stanište, Suvu planinu karakteriše i prisustvo velikog broja vrsta ptica. Do sada je evidentirano 139 vrsta ptica, od toga 129 gnezdarica. Reke podnožja Suve planine bogate su autohtonim vrstama riba (potočna pastrmka, potočna mrena, krkuša, klen i dr.). Od ukupnog broja vrsta koje naseljavaju Srbiju, na Suvoj planini je registrovano 43% vrsta vodozemaca i 63% vrsta gmizavaca. Naročito je veliko bogatstvo u klasi Reptilia, gde je od 22 vrste gmizavaca registrovanih u Srbiji, 13 vrsta odnosno više od 63% zabeleženo na Suvoj planini.

Fauna sisara Suve planine, na osnovu broja zastupljenih vrsta (26 vrsta), njihovog prostornog rasporeda i uloge u funkcionisanju ekosistema, predstavlja značajan segment prirodnih vrednosti Srbije. U fauni sisara Suve planine posebno se ističu Chionomys nivalis (snežna voluharica), Myohus Myoxus glis (veliki sivi puh) i Felix Felis silvestris (divlja mačka).

Najviši vrhovi Suve planine su: Trem (1.810 m), Đorđina čuka (1.735 m), Golemo Stražište (1.714 m), Litica (1.683 m), Debelac (1.671 m), Sokolov kamen (1.523 m) i Mosor (984 m).